Militaire voorouders 1648-1811 - collectie Wolters

[ria jongman]

bericht 2

Via Berend van Dooren het volgende ontvangen.
Het is ook het enige wat hij in zijn bestanden had.

22-12-1722: Rutger Swier van Haersolte tot Toutenburg heeft door het overlijden van zijn broer Antonij Adolf van Haersolte tot Haarst onder meer het erf aan de Brink te Berkum geërfd waarvan Jacob Hendriks pachter is, alsmede enige stukken land te Haarst die gepacht worden door Jacob Hendriks, Jochum Klaassen en Willem Assies (CO 0700, SA Zwolle 4153).

Berend gaf de volgende opmerking nog mee.
"" Wel bijzonder dat het patroniem Warners bij zijn vrouw voorkomt. Dan denk ik al snel aan Werner Albertsz die een eeuw eerder in Haarst woonde en zijn zoon Albert die daar veerman was"

[Herman van der Bent]

Ria, heel erg bedankt voor het meedenken en het navragen via Berend van Dooren. Ik heb het al wel vaker gezegd, maar ik ben erg dankbaar voor al het belangeloze meedenken op dit forum door verschillende medeforumgenoten.

Dat die Jacob Tijmen Bent er iets te maken mee heeft geloof ik niet zo. Te afwijkende namen. Zo trouwt er ook in 1697 in Zalk een Abraham van der Bent, luitenant uit Diemen, met Maria van Dijk juffr uit Diemen. Daar vind ik ook geen verband. Ik zit op het spoor dat de naam "van der Bent" uit Katwijk komt. Daar zit bijvoorbeeld:

Katwijk aan den Rijn
Trouwen ~1611 Cornelis Corsz X Aechge Huyberts
Doop ~1613 Cornelis Cornelisz, met later zoon (van der Bent)
Doop 1615 Geertgen Cornelisdr
Doop 1617 Allert Cornelisz
Doop 1618 Geertgen Cornelisdr
Doop 1619 Hugo Cornelisz (van der Bent)
Doop 1623 Gerrit Cornelisz
Doop 1623 Willem Cornelisz
Doop 1625 Gerrit Cornelisz (van der Bent)

Hiervan komen al vier namen overéén met het gezin van Willem Assies, namelijk Willem, Geertje, Gerrit en Cornelis, naast de specifieke achternaam "van der Bent".

Haerst
Trouwen 1684 Willem Assies X Annetje Warners
Doop 1686 Geertje,
Doop 1687 Asien met later twee zonen (van der Bent)
Doop 1690 Stijntje
Doop 1694 Gerrit
Doop 1696 Cornelis van der Bent

Er zit qua tijd nog een generatie tussen. Ook wordt de vrouwlijke partner helemaal niet vernoemd in beide gezinnen, wat best opvallend is. Ik heb al aardig veel in Katwijk en omgeving gezocht, maar geen verband gevonden, al kan ik van de zonen, Allert, Willem en Gerrit ook bijna niks terugvinden, behalve in een akte dat ze wel op ruime huwbare leeftijd zijn. Dit gezin heeft verder ook nog wel een probleem, in heel Katwijk en omgeving komt helemaal geen Assien voor, terwijl we wel zoeken naar een Assien als vader. Daarom denk ik dat die Assien wel in het oosten gezocht moet worden, met bijvoorbeeld die Allert, Willem of Gerrit als vader, of nog een andere tak uit diezelfde Katwijkse familie. Theorie is dat die als militair of als hovenier/hofbediende in het oosten is beland.

Ik zie in ieder geval nog vier onderzoeksmogelijkheden om te proberen de vader van Willem Assies te vinden.

1. Die Evert Jansen van Pappelendam is het eerste spoor. Hij zit in een vergelijkbaar levenspatroon. Hij trouwt als weduwnaar (zie eerdere berichten) in 1681 in Goor, maar waarschijnlijk zit hij daar niet in 1675, want hij zit niet in het hoogdgeld Goor 1675 en ook niet in vuurstedengeld Goor 1675, maar wel in vuurstedengeld Goor 1682. Ik denk dus dat hij in 1675 ergens anders zit en een mogelijkheid om dat te onderzoeken is alle Evert (Jansens) op te zoeken in het hoofdgeld 1675 van heel Overijssel. https://proxy.archieven.nl/0/0CEE963D20 ... A1D56C2BDF. Dat zijn alleen meer dan 1000 pagina's met namen en zal vast enkele tientallen Evert Jansens opleveren, waarvan dan de achtergrond gecontroleerd moet worden. Dit kan zelfs ook in Drenthe, want daar is een vuurstedengeld 1675. Ik kan dan ook meteen alle "Assiens" noteren, in de hoop dat de vader van Willem er tussen zit. Wel een tijdrovende benadering, dus daarom nog niet gedaan.

2. Een tweede spoor is te zoeken via de van Haersoltes. Het idee is dat die Willem Assies en of zijn vader al langer werkt op het bezit van van Haersolte. Ik heb die familie redelijk goed in beeld. Veel van hen studeren in Leiden, vlakbij Katwijk. Ze hebben veel bezit en tussen 1670 en 1680 zijn er behoorlijk wat vererfingen. In de testamenten worden veel pachters wel benoemd onder het bezit. Onder andere Havezate Staverden in Gelderland (https://www.streekarchivariaat.nl/zoeke ... iview=inv2) is met een testament in 1680 goed beschreven qua pachters (maar geen Assien). Van de Toutenburgh in Vollenhove heb ik geen goed zicht op de bijbehorende pachters, en van Havezate Haerst de lijst uit 1722. Daar sluit ook de akte van Berend van Dooren op aan. In het Drents archief zijn nog een aantal testamenten en beschrijvingen van van Haersolte uit de periode 1670-1680, dit in het archief van de weduwe van Rutger van Haersolte die in 1674 overlijdt, maar die zijn niet online in te zien. https://www.drentsarchief.nl/onderzoeke ... inr=864678 Daar zou ook best nog wat in kunnen staan, Een goede reconstructie van het bezit van de van Haersolte vergt best wat tijd. Ik heb al een begin, als de tijd rijp is deel ik het nog wel eens op het forum.

3. Een derde spoor is toch een verdere reconstructie van Haerst maken. Nog beter kijken hoe aktes uit het ORA zich verhouden door eerst alle aktes over Haerst te verzamelen, dan in te delen aan de hand van de bekende registers uit 1675, 1682, 1694, 1701, 1723, 1748 en aan te vullen met aktes zonder vermelding van Haerst, maar die er wel bijhoren. Met de hoop in Haerst toch iets te vinden dat aansluit bij Willem Assies en zijn gezin. Bijvoorbeeld die veerman Werner Alberts met zijn zoon Albert zoals Berend van Dooren suggereerd. Of bijvoorbeeld al de Stijntjes uit Haerst die we al eens bekeken hebben. Of bijvoorbeeld het verband tussen Jan Lambers en Evert Jansen schutte die borg is, in de de akte van ZK CZ 1702 den 12 Aug. Ook wel een tijdrovend klusje, maar ook wel te doen aangezien er wel transcripties bestaan van ORA Haerst en omgeving.

4. Een laatste mogelijkheid die ik zie is via het militaire spoor. Als het inderdaad zo is dat de vader van Willem Assies een militair is, dan is hij misschien ook wel ergens te vinden. De munsterse oorlog van 1672 tot 1674 heeft daarbij vooral mijn aandacht, want in die oorlog worden er behoorlijk wat Staatse Militairen ingezet in het gebied van Gelderland, Overijssel, Drenthe tot en met Friesland en Groningen. Na die oorlog kunnen militairen in oost Nederland zijn gebleven, bijvoorbeeld de vader van Willem Assies of die Evert Jansen van Pappelendam. Ik heb die troepbewegingen wel een beetje in beeld, zie de bronnen in de start van dit onderwerp. Die legeronderdelen goed in kaart krijgen is best lastig, maar niet onmogelijk. Helaas heeft het CBG me laten weten dat de commandanten van de trouwende militairen uit de collectie Wolters niet overgeschreven zijn en dus niet beschikbaar komen. Erg jammer, want daarmee zouden de troepenbewegingen van regimenten tussen de verschillende plaatsen beter te volgen zijn.

Al met al een uitdagende zoektocht, die ook nog best even kan duren. Naast mijn baan en jonge kinderen gaat dat nou eenmaal ook niet zo snel. En soms helpt een toevalstreffer ineens naar de goede richting. Daarom vind ik het ook wel fijn om jullie op de hoogte te houden. Niet zo zeer om er heel veel tijd in te steken, maar als iemand toevallig iets tegenkomt, laat het dan vooral weten.

[ria jongman]

Nou, het ontbreekt je niet aan inzet, daar zal het niet aan liggen - hopelijk levert die inspanning het gewenste op!
Ik heb een ander topic geopend over Egbert Peters van Berkum/