Dubbel huwelijk 1686 Haerst-Lente (Dalfsen/Heino)

[ria van bessen]

Als de contentieuse digitaal zouden zijn, dan moeten ze te vinden zijn via de link HCO - of op familysearch.

Tot nu toe alleen dit gevonden

27-05-1717 Asjen Gerrits keurnoot Dalfsen ORA 39

Er zitten trouwens helemaal geen voogdij/erfuiitingen in deel 38 en 39.

Naar aanleiding van het bericht van Egbert zal ik deze nu plaatsen. Ik vond dat tot nu toe niet nodig. Want het voegt niets toe aan - hooguit wat duidelijkheid.

Heino f231 - Het couvert van een besloten testament van wijlen Jan Teunis luid
als volgt:
Actum Heijno, 1711 - Conr. Muntz, Scholtus van Heijno.
Keurnoten Hendr. Muntz en Gerrit Muller.
Gecompareerd is Jan Teunis op den Gruwel te Lente, "kennelijk bij blijkende verstande lichams dspositie sich alhier bevindende". Hij verklaart dat hierin is besloten zijn testamentaire dispositie en uiterste wil, waarvan hij comparant begeert dat dit in al zijn pun¬ten en delen wordt nagekomen als een testament, codidil, gifte ter zake des doods of zoals het beste volgens het recht kan volstaan.
(De Scholtus tekent en bekrachtigt met zijn pitsier).

f231 - [Vervolgens het originele testament:]
Actum Heijno, 16 aug 1711.
Jan Teunnisen op de Gruwel te Lente maakt een testament. Hij doet te niet, casseert en annuleert alle voorgaande makingen, testamenten, codicillen en disposities.
Hij institueert tot zijn enigste en universele erfgenamen zijn 3 echtelijke kinderen, met name Teunis Jansen, Jannegien Jans en Steven Jans, of hun wettige geboorten en descendenten (en) bij vooroverlijden, om al zijn na te laten goederen, mobiele als immobiele, bewegelijke en onbewegelijke, onder hun drieën te erven, te profiteren en te genieten. Dit met de uitdrukkelijke wil en begeerte, dat indien één van zijn drie geïnstitueerde erfgenamen of ook alle drie tesamen voor hem testateur komt te overlijden zonder wettige geboorten na te laten, dat dan van andere of anderen of hun nakomelingen, die zijn sterfdag beleven, het aandeel in zijn nalatenschap wordt vergroot of komt aan te groeien.
Verder heeft de testateur, om bijzondere redenen die hem dat noodzaken, zijn beide andere kinderen, met name Rijkelt en Bettien Jans, van zijn nalatenschap volledig uitgesloten en geëxcludeerd, en dit doet hij hierbij door deze testamentaire dispositie.
Aan dezelfde beide kinderen Rijkelt en Bettien Jans geeft hij voor hun vaderlijke legitieme portie een somma Caroli gulden, waarmee deze zullen zijn en blijven afgedeeld van zijn voornoemde nalatenschap.
Aan de Armen legateert de testateur een som van 6 gulden om direkt na zijn sterfdag betaald te worden.
(De testator ondertekent eigenhandig met zijn handmerk).

f234 - 1 mei 1726 - In fidem Hendr. Muntz, Scholtus.
Keurnoten Berent Freriks en Jannes Everts.
Deze testamentaire dispositie is op heden uit het couvert gelicht en voorgelezen in aanwezigheid van Teunis Jansen, Steven Jansen, Riekelt Jansen en Hendrik Mullenbelt, die gehuwd is met Bettien Jansen.


Nergens wordt trouwens 'onze' Hendrik Gerrits genoemd als wonende op de Gruwel. Het snijderskampje kopen ze van Jacob op de Gruwel. Dat is m.i. wel wat anders. Ze verkopen dat door aan Derk Herms in de Delmte. En volgens mij is Derk Herms wel dezelfde als Derk Herms de stiefvader van Asjen Gerrits.

[ria van bessen]

bericht 2

Ik ben terug gegaan naar deel 34 - datum doop Jan Berents z.v. Gerrit op de Gruwel waarvan we zeker weten dat hij bij Asjen Gerrits hoort.
Omdat ik niets kan vinden neem ik deze datum als begin punt.

Kwam ik direct al dit tegen.

deel 34 dd 22-03-1703 [niet gefolieerd]
eodem aan het gerede van Hendr. Gerrits te Lente ingevolge heden 14 dagen gedane panding

Dus 14 dagen geleden aangepand.
Die opgezocht, dit is de tekst

dd 8 maart 1703
eodem verschenen Pr Chr Vlier in voorverhaelder qualiteit en doet en versoekt ten eierlijksten forma van regtens mede pandinge aan de gerede goederen van Hendr. Gerrits te Lenthe voor een sa van 162-.- salvo calc. wegens agterstaende pagten tot Marten 1695 incluis verschenen, sullende daer aen mogen korten 't geen nae regte de pandeijscheren moeten laeten geschieden met versoek van insinuatie exploit, en relaes als nae landregtemet beding van costen .

Wordt vervolgd.

[Egbert_]

Nergens wordt trouwens 'onze' Hendrik Gerrits genoemd als wonende op de Gruwel.

Dat klopt niet, denk ik. Er wordt wel degelijk een Hendrik Gerrits op de Gruwel vermeld. En het lijkt me ook, dat hij "onze" Hendrik Gerrits is

Volgens vuursteden 1682 Dalfsen, onder Lenthe:

• Hendrik Geertsen op den Gruwel (bewoner) stad Zwolle (eigenaar)

• Derk Hermsen in de Delmte (bewoner ?en eigenaar?)

Dalfsen f174 dd.05-06-1689
Richter: Albert Molckenbour
Keurnoten: [NN]
Verschenen Hendrik Gerrits op de Gruwel en Teunisjen Berents zijn huisvrouw, en verklaarden te hebben verkocht een stuk zaailand op Snijderskamp in de bourschap Lente gelegen, groot ongeveer een mudde gezaai, aan Derck Herms inde Delmte en huisvrouw en erfgenamen

Ze verkopen dus aan de buurman !

Terzijde:

De stad Zwolle was volgens kadaster 1832 nog steeds de eigenaar van perceel B 128 in Zuid Lenthe, 't Moer, huisnaam "de Gruwel". In 1842 werd het verkocht samen met Bokkelaar, Zeegsveld, Davenschot en de Kruisebrink

https://www.delpher.nl/nl/kranten/view? ... eg21:a0017

Het lijkt er dus op, dat het Grote Gruwel in bezit was van de stad Zwolle, en het Kleine Gruwel een leengoed van Stift Essen was.
In zoutgeld 1694:

• het Grote Gruwel in het Gruwels rot, met Berent op en Gruwel, Assien op den Bockeler, Derk in de Delmte

• het Kleine Gruwel in het Crussebrinks rot, met Jan Geerts Gruwel en Gerrit Altinkhorst (Altinkhorst hoorde bij het leengoed van stift Essen)

De leengoederen van stift Essen waren niet in 't Moer, maar westelijker in de Hagen. Niet aangrenzend, geen buren van elkaar. Maar het is wel daar, dat enkele nakomelingen van Assien Gerrits erven bezitten in 1832.

aangepast: gegevens zoutgeld toegevoegd

[Herman van der Bent]

Mooie aanvullingen uit het Stift Essen! Dat geeft nog meer context. Ook de aanvullende aktes van Ria horen bij het verhaal rondom bewoners op het gruwel. Dus mooi dat dat hier allemaal bij elkaar staat.

Nergens wordt trouwens 'onze' Hendrik Gerrits genoemd als wonende op de Gruwel. Het snijderskampje kopen ze van Jacob op de Gruwel. Dat is m.i. wel wat anders. Ze verkopen dat door aan Derk Herms in de Delmte. En volgens mij is Derk Herms wel dezelfde als Derk Herms de stiefvader van Asjen Gerrits.

Hendrik Gerrits wordt toch als wonende op de gruwel aangeduidt in het hoofdgeld 1675, vuursteden 1675, 1682 en ook in de akte van 1689 waarin Hendrik Gerrits op den Gruwel samen met Teunisje Berents een stuk zaaigoed op het snijderskamp verkoopt aan Derk Herms? En hoe kijk je aan tegen de verpondingen 1715? (vpnd - Lente deel 2 pagina 8). Daar staat bovenaan onder elkaar:

• Geestelijkheid van Zwolle --> Hend'k op en Gruwel Rotm: nu Gerrit

• Selfs --> Hermen in de Delmte nu Derk Herms

En eerder al:

• Selfs --> Jan Teunissen op en gruwel (deel 1, pag 5)
  
  In de pachtregisters van de Geestelijkheid van Zwolle is er ook best een kans dat we Hendrik Gerrits of Gerrit Hendriks terug kunnen vinden, alleen die kan ik niet online vinden.

[ria van bessen]

dd 8 maart 1703
eodem verschenen Pr Chr Vlier in voorverhaelder qualiteit en doet en versoekt ten eierlijksten forma van regtens mede pandinge aan de gerede goederen van Hendr. Gerrits te Lenthe voor een sa van 162-.- salvo calc. wegens agterstaende pagten tot Marten 1695

Vlier treedt op namens de Heeren erfgenamen Regteren.
Is dat dan de Geestelijkheid Zwolle ?

[ria van bessen]

bericht 2

En hoe kijk je aan tegen de verpondingen 1715? (vpnd - Lente deel 2 pagina 8). Daar staat bovenaan onder elkaar:

• Geestelijkheid van Zwolle --> Hend'k op en Gruwel Rotm: nu Gerrit

• Selfs --> Hermen in de Delmte nu Derk Herms

Van de verponding van Wijhe is inmiddels bekend dat die datum niet klopt. Daar staat 1716.
Maar bij nader onderzoek blijkt dat veel eerder te zijn - minimaal rond 1710 - hoogstwaarschijnlijk zelfs nog eerder.

Dat speelde voor mij mede mee om toch eerder te gaan zoeken, ook omdat er geen voogdijstelling is en die toch waarschijnlijk in het hiaat zit 1700 -1708.

[Janny Lalkens]

Aanvullende info op naam van Het Gruwel heb ik niet ontdekt, maar de boerderijnamen die hiervoor werden genoemd zijn al wel erg oud. Ze staan ook al in het Schattingsregister van Salland 1520. Deel 1 A.J. Mensema blz. 215. Daar staan na de hele boeren ( bl. 211 t/m/ 214) de halve boeren: wonend op de Cleyne Aelerdinck, Muesewinckel, ten Boekeler, die Delmathe, 't MOER, den Cruysbrinck enz.

Tekst bij 't MOER: "Henrick Vrylinck op 't Moer, toebehoirende der wedewen saligen Johans van Scharpenzel,
hefft hie in pachte, den halven thenden affgetagen, voir 17 1/2 mudde roggen

In dit Schattingregister 1520 handelt bl. 207 t/m 248 over bezittingen op het platteland rond Dalfzen. Ook de geestelijkheid te Zwolle bezat daar boerderijen en stukken grond. Dat was voordat de stad Zwolle al het bezit van de Katholieken confisqueerde. Men vertelde me ooit dat dat rond 1580 was, toen Zwolle overging tot de Hervorming.

Geestelijkheid in of rond Zwolle die bezit had in Lenthe in 1520:

1. Zusters van het Gemene Leven in het KINDERHUIS
2. Bergklooster
3. Broeders des Gemenen Levens in het Rijke Fraterhuis
4. Bethlehemsklooster
5. St. Geertruidenconvent of Kadenetersklooster

Heette 't Moer later Het Gruwel, als huisplaats? Juist bij 't Moer staat de wede. van Johan van Scharpenzel als eigenaresse, geen geestelijkheid. Tenminste in 1520 en wij onderzokeen 200 jaar later. Dat maakt ook veel verschil.

[Janny Lalkens]

Bericht 2.

Uit het Leenregister van Essen:

56. Schoutambt DALFSEN / buurschap Lenthe. - blz. 80

Twee katersteden den Gruwel enden den Altinckhorst genoemt, met drie huysen daarop staande in 't carspel van Dalffsen in de bourschap Lenthe gelegen, gehoorende onder het erve den Kleyne Stocket, nu Diepmans ge­noemt, in vorss. carspel van Dalffsen in de buyrschap Lhente gelegen, synde thins- ende hoffhoorigh onder den hoff toe Yrthe tot Lenthe.
N.B. Afgespleten van nr. 55; naderhand afgespleten in de nrs. 57 en 58.

1692 nov 26 (x:67)
Gerryt Everts, gewezen bouwknegt in het Weeshuys te Zwolle, als horige hulder ten verzoek van Jan Tonissen en diens vrouw Aeltien Stevens, na opdracht door Godert Rammelman toe den Duys en procurtor Jan Elferinck, als volmacht van Joanna Catharina van de Clooster, de vrouw van genoemde Rammelman.

1716 mrt 24 (xi:90)
Teunis Jansen, als lasthebber van zijn vader Jan Teunissen, wonende op den Gruwel te Lenthe, stelt na de dood van Gerrit Everts tot horige hul­der Jacob Coster, pellenwever te Zwolle.

1734 aug 17 (xiii:145)
Jannegien Jansen, onder hulderschap van Jan van der Weerd, na de dood van haar vader Jan Teunissen en na afdracht van het gepleegd verzuim; tevens verkrijgt zij approbatie van het op 16 mei 1726 gesloten accoord met haar nu overleden broers Teunis en Steven Jansen ter eenre en Hen­drik Meulenbelt, diens vrouw Betjen Jansen en Gerrit Herms Hoeveman, als volmacht van Rykelt Jansen en ijn vrouw Nisjen Gerrits, ter andere zij­de.

1734 aug 17 (xiii:146)
Albert Willems, wonende op de Gruwel te Lenthe, na opdracht door Janne­gien Jansen als haar hulder.


In bovenstaande beschrijving is de familiesamenstelling van Jan Teunissen goed te volgen.

[ria van bessen]

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat Hendrik Gerrits uit Lente grond pachtte van de Heren Erfgen. Regterens?

Het klopt dat hij vermeld is als wonende op de Gruwel vermeld in de akte 15 juni 1682 - was even uit mijn hoofd verdwenen

Maar de vermelding 1715: Hendrik op den Gruwel Rotm: Nu Gerrit - .... als dit jaartal - zet zoals in Wijhe - van eerdere datum is levert zoeken na 1715 dus niets op. Wat ook het geval is.

Hij zou ook nog Rotmeester zijn ?

Ik heb zo'n beetje 450 foto's globaal doorgenomen en alleen Asjen gevonden als keurnoot.

Ik ben nu bezig in deel 34 - en ben bij de datum 15 nov 1703. Een half jaar later dus. Over de schuld van Hendrik Gerrits verder niets gevonden.
Als hij betaald heeft, dan is er ook niets te vinden.

[ria van bessen]

bericht 2

Dalfsen invnr 5 f 28 dd 04-07-1710
Ik, Jacob Vriezen wegens hogere overigheid indertijd scholtus van Dalfsen certificere door en vermits desen dat voor mij en ceurnoten als waren Claas Wentrop en Gerrit Cuper in de edele Gerichte gecompareerd en verschenen is Vrouwe Anna Tromps weduwe van wijlen de heer secretaris Herman Nuis in desen met de heer Proc. Henrik Molkenbour als momber geassisteerd en bekenden voor een welbetaalde somma van penningen te hebben verkocht, gecedeert en getransporteert – cederen en transporterende kracht desen - haar comparantinnen caterstede en goed de Delmte gent. onder de carspel Dalfsen buurtschap Lenthe gelegen en sulks aan en ten erfelijke profijte van Derk Herms tegenwoordig meijer aldaar met zijn recht en gerechtigheid, lusten en lasten, raad en onraad daartoebehorende en verders zodanig en in dier voegen als het zelve door hem koper en zijne voorzaten ’t sedert enige jaren herwaarts meijerswijze gebruikt is geworden uitgezonderd nochtans enig Essen leen sijnde een halve hove uit het erve Naminck herkomende. Verder belooft zij vrouw verkoperse voornoemd goed altoos te zullen wagten en waren voor de evictie en opsprake als na rechte en voor alle lasten en beswaar van uijtganck zo onvermoedelijk op voornoemde plaats nog overig mochte zijn tot deze dag toe te betalen, zullende hij coper vervolglijk in so an beswaar continueren. In waarheids oorkonde en sonder arglist heb ik scholtus voornoemd deze getekend en met mijn uithangende zegel bekrachtigd, hebben tot meerdere vestenisse Vrouw comparantinne deze mede getekend en haar momber voorschreven voor haar verzocht te zegelen.
Actum Dalfsen 4 julij 1710