Herman Hagewolt, rentmeester Stift Zwartewater 1582

[woitech]

In 1581 besluiten de Staten van Overiissel dat de bezittingen van het klooster Zwartewater moeten worden ondergebracht in (en geëxploiteerd door) een Stift.
De eerste rentmeester van het Stift is waarschijnlijk Herman Hagewolt.
Zijn naam wordt genoemd in een document van 1582
“No. 108, 23-01-1582: Komt voor Herman Hagewoldt als rentmeester van het Zwarte-Watersklooster.” In: Register op het oud archief van Hasselt, Mr. P.J. Teding van Berkhout jr. 1882. (Nu: NL-ZlCO_0058.1_3154a_0042.jpg)
Andere bronnen waarin (Herman) Hagewolt wordt genoemd zijn:
- 0058.1 Stadsgericht Hasselt 3202 scan 45, 07-10-1601: Momberstelling kinderen van zal. Harmen Hendriks Hagewolt en Aaltie Pouwels. Kinderen Jennechien en Hillechien;
- Doopboek Hasselt: 06-12-1598 Hille, dv van Harmen Hagewolt en Aalken;
- Burgerboek Hasselt: 1569 Henrick Herms Hagewolt (vader?)

Het rentmeesterschap van Herman Hagewolt is van korte duur. In 1589 wordt Hendrik ten Oever genoemd als rentmeester.

Wat is er meer bekend over Herman Hagewolt?

[ria jongman]

Volgens de zoektocht Starcken hier op het Forum

Hasselt 0058.1 inv.nr. 3155
Scan 4
28? Januarij anno 1587? Voor schepenen verschenen Peter Jans de Ronde Voor hem zelf en voor zijn halve zuster Geesken Arens, saliger Arent Sijmensz nagelaten dogter bij saliger Hermienchen Willems zijn gewesen huisvr. In de Ehestand geprocreert, daar voor Peter voorsr. de rato caveert, Item Johan Hagewolt als momber van saliger Henrik Hagewolt nagelaten sone met name Harmen Hagewolt bij saliger Johan [Janna] Starcken sijn gewesen huijsvr staande egt gewonnen, item Arentt Cornelisz met Jogum Claasz van Cammunden haren eheman en momber is desen …, met jonge Cornelis Cornelisz als momber van salige Roelofs Starcken nagelaten dogter genaampt Marrijke Roeloffs bij Arent Cornelis voors. sijn gewesene huisffr in den ehestand geprocreert, betreft een schuld van 135 ggls aan Derck Wijchers.

Volfens de voorgaande akte is Harmen Hendriks Hagewotlt dus nog onmondig en zal hij deze zijn

- Doopboek Hasselt: 06-12-1598 Hille, dv van Harmen Hagewolt en Aalken;

Aalken = Aaltien Pouwels en zij hertrouwde met Albert Hartsuicker

[Egbert_]

De rentmeester zal niet de man van Aalken Pouwels zijn, hij is van een oudere generatie. Dit hoort nog bij hem:

1039 dik402 Stadhouder, ridderschap en steden (van Overijsel) verklaren, in het geschil tusschen de gezworen zetters van Staphorst en het convent van Dickeninge, - in strijd met het gewijsde van herman hagewolt, die het erf die Olde Staphorst in het kerspel van Staphorst, als niet gemortificeerd goed, wel schatplichtig had verklaard, - het convent van alle aanspraak ontslagen, totdat de zetters bewijzen, dat ten tijde van bisschop dauid op Olde Staphorst meer huizen hebben gestaan en meer meiers hebben gewoond.
Datering: 14 okt. 1560

bron: https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mizi ... miview=ldt

Volgens Eppe zou hij getrouwd zijn met een Claasje, die mogelijk een Hartsuiker is.

[Egbert_]

bericht 2

Er is ook nog deze akte:

• Stadgericht Hasselt 0058.1
  3154 resolutien
  foto 37

. . . december 1579 Harmen Hagewolt borg geweest voor Johan Wychers van Zuidwolde . . .
scan: https://collectieoverijssel.nl/wp-conte ... ew=viewer2

Waar de akte precies over gaat, weet ik niet. Ik heb moeite met het handschrift.

[eppe]

Er zijn minstens drie Harmen Hagewolts in de 16e eeuw. Een wordt vermeld in mijn kwartierstaat, via Aaltje Pouwels. Zij heeft ook kinderen uit haar tweede huwelijk, deze heb ik niet vermeld. De tweede is zijn opa. Om ze uit elkaar te houden heb ik de andere ook uitgezocht. Die staat onderaan, die is meer op Drenthe georiënteerd.

Kwartierstaat van Harmen HAGEWOLT

Generatie I

1 Harmen HAGEWOLT (Harmen Starcke), geboren ± 1565 te Hasselt, overleden ± 1599 te Hasselt,
Gehuwd voor de kerk ± 1593 te Hasselt? Echtgenote is Aaltien POUWELS (Aaltje Hartsuijcker), geboren ± 1574, overleden ± 1654 te Hasselt. {Zij is later gehuwd voor de kerk ± 1601 te Hasselt met Albert Derks HARTSUIKER, schuitvoerder, geboren ± 1574 te Baarlo? overleden ± 1656).
Uit dit huwelijk:
1. Jannechien HARMENS, geboren ± 1594 te Hasselt,
Ondertrouwd (1) op 30 11 1619 te Amsterdam met Homme WOLBRANDS, geboren te Norden.
Ondertrouwd (2) op 14 07 1634 te Amsterdam met Michiel JANS. bij tweede huwelijk beide vermeld te Rotterdam.
2. Hilligje HARMENS, gedoopt op 06 12 1598 te Hasselt (getuige(n): Peter Dercks Wichers)
Ondertrouwd (1) op 27 12 1618 te Amsterdam met Balthasar Arends de SILLE,
Ondertrouwd (2) op 15 05 1638 te Amsterdam met Dirk REINDERS, koopman.

Generatie II

2 Hendrik HAGEWOLT, geboren ± 1535 te Hasselt?
burgerboek Hasselt. 1569 Henrick Herms Hagewolt
Gehuwd voor de kerk (1) ± 1565 met Johan(na) STARCKE (zie 3).
Gehuwd voor de kerk (2) ± 1585 te Hasselt? Echtgenote is Geesje BLEECKERS, geboren ± 1560 te Hasselt.
Uit het eerste huwelijk:
1. Harmen (Harmen Starcke), geboren ± 1565 te Hasselt (zie 1).

3 Johan(na) STARCKE, geboren ± 1535,
Uit dit huwelijk: 1 kind (zie onder 2).


4 Harmen HAGEWOLT, geboren ± 1510 te Rouveen? Niet als zodanig aangetroffen, maar aangemaakt op basis patroniem zoon Hendrik.


Hieronder de derde, dat is allicht de rentmeester: Zijn ouders weet ik niet.


I.1 Harmen HAGEWOLD, geboren ± 1530 te Baarlo?
Goorspraken 5 maart 1575 Diever. Nijeveen; Harmen Hagewold heeft ruzie met Roelof van den Clooster.
idem 11 maart 1577 Diever. Meppel; Johan Pauwels beschuldigd Harm Hagewold en zijn gezin dat ze gaten in de muur hebben gemaakt.
Goorspraak 16 juni 1594 Herman Hagewold heeft een conflict met de buren van Colderveen
Goorspraak 18 juli 1600 Peter Steenbergen heeft een steen door het raam gegooid van Hermen Hagewold.

Etstoel 21 augustus 1598 Tusschen Herman Hagewolt ter eenr, en die volmachten van Nijeveen, ter andere sijde, wysen Drost ende 24 etten dat Herman Hagewolt den buirtuige anno 1594 den 16 juli, thoe Meppel vertuigt, voldaan heeft.

is dit zijn broer?
Goorspraak 20 maart 1574 Diever. Jan Hagewolt vermeld te Meppel.
Gehuwd met Claasje, geboren ± 1535, naam op basis vernoemingen.
Uit dit huwelijk:
1. Albert HAGEWOLT, geboren ± 1560 te Meppel.
Notaris Jacob Meerhout 4-6-1612 Amsterdam Aaltje Jans nagelaten dochter van wijlen Aaltje Hendriks en mede erfgenaam van haar grootvader Hendrik Martens machtigt Jan Kiers en Albert Hagewolt vermeld te Meppel, om voor het gerechte van Meppel van Lammetje Martens ...

Amsterdam, notaris Hendrik Schaaff, 7 december 1645. ene Albertus Hagewolt is commandeur op het schip Mauritius dat voer naar Brazilië.

Gehuwd met Engeltien STRUUCK, geboren ± 1565 te Havelte? Dochter van Johan STRUUCK, schulte van Havelte en Vledder sinds 1582, en Anna ....
2. Jannegien, geboren ± 1560.
Gehuwd met Jan KISTE, geboren ± 1555 te Zwartsluis.
Hoogschoutambt Hasselt
cont. zaken 3086, foto 217. 17-8-1614 Jan Kiste en Jan Roelofs, beide van Meppel, mede voor Jannegien en Claessien haare huisvrouwen. .. hebben verkocht aan Albert Hagewold te Meppel, een stuk land genaamd Olde Hagewolds land te Baarlo. Zoon van Roelof KISTE.
3. Claasje HAGEWOLT, geboren ± 1565.
Gehuwd met Jan ROELOFS.


Mocht het anders zijn, dan hoor ik dat graag.

[eppe]

Of zal die Harmen Hagewolt de rentmeester ook gewoon een zoon zijn van Harmen Hagewolt die ik schat van 1510; die laatste zal dan iets eerder geboren zijn, ongeveer 1500/1505?

Dat hij wellicht uit Baarlo kwam heb ik puur gebaseerd op deze vermelding:

Olde Hagewolds land te Baarlo.

En de zoon Albert is m.i. een vernoeming naar moeders/Meppel/Hartsuiker kant, maar dat kan ik niet bewijzen.

[Egbert_]

Er is ook nog deze vermelding:

1365.1 Stadsbestuur Hasselt
Inventaris
11. Regesten van de oorkonden tot 1599
249 Claes Sijmoens en Niese e.l. dragen t.o.v. Henrick Mulert, richter te Hasselt, en Claes Jacobs en Derick Scroeder e.a. keurnoten, over aan Evert Hermans een jaarrente van drie herenpond, gaande uit vijf akkers land, welke van Claes Maess zijn gekomen, gelegen met nog twee akkers land op Ruvene in den broeke, welke Herman Hagewolt en Johan Ludens toebehoren, tussen de akkers van Mathewes Stubbe en Johan Ludens, strekkende beneden van de wijk tot boven in 't veen naar de landslag.
Oorspr. in Inv. no. 1162. Met beschadigd zegel van de richter.
Afschrift in Inv. no. 1150.
Datering: 1490 september 18 (des Saterdaechs na sunte Lambertsdage episcopi et martiris)

en op dezelfde datum:

242 Johan Ludens en Ghese e.l. dragen t.o.v. Henrick Mulart, richter te Hasselt, en Herman Hagewolt en Gheert de Hoghe, keurnoten, over aan Johan Hermans en Evert Hermans als collatoren der vicarie Petri, Pauli en Bartholomei in St. Steffenskerk een jaarrente van vijf mud rogge, gaande uit de helft van tien akkers land aan de Westeregge gelegen op Staphorst op Achthoevigherslach tussen de landerijen van Gheert Egberts en Frederick Toerings, strekkende van de stouwe tot boven in 't veen naar de landslag.
Afschrift in Inv. no. 1150.
Datering:
1490 februari 18 (des Donredaechs na sunte Valentijnsdag martiris)

En deze is er nog:

0188 Klooster Zwartewater
Inventaris
Regestenlijst door P.A.A.M. Wubbe. aangevuld door mr. A. Hage
117
Johan Haghewolt, schout te Ruvene, oorkondt dat Aleyt Laurens, dochter van Johan Evers, verkoopt aan Jacob de Wise en Ffemme zijne echtgenoote een jaarlijksche rente van 1 mud rogge, uit 11 akkers land en het huis en den hof daarop staande.
Ghegeven in den jaren onsesz Heren dusent vijffhondert ende achtijn, des eersten Manendaghes na Sancte Marcus.
Afschrift in inv.no. 3 bldz. 119-120.
Datering: 1518 April 26

Afgaande op de datum van vermelding zou deze Herman Hagewolt de grootvader van de rentmeester kunnen zijn. Maar dat is een slag in de lucht. Evenals dat de schout Johan Hagewolt bij de rentmeester hoort. Of onderstaande:

0188 Klooster Zwartewater
Inventaris
Regestenlijst door P.A.A.M. Wubbe. aangevuld door mr. A. Hage
123
Reynolt van den Bussche, schultus te Zwolle, oorkondt dat Hilbrant Haghewolt en Mette zijne echtgenoote voor zijn onderrichter en keurnoten verkocht hebben aan den proost en het convent der jufferen in Zwartenwater, een stuk lands, geheeten die Kortte Lade, gelegen op Berendes Graven aan de Westeregghe.
Ghegeven int jaer unses Heren dusent vijffhondert neghen ende twintich, op Dinxdaghes na Crucis Inventionis.
Afschrift in inv.no. 3 bldz. 133-134.
Datering: 1529 Mei 4

[eppe]

Mooi gevonden, de bakermat is duidelijk in Rouveen.

Maar van de Harm Hagewolt, geboren in 1500/1505, die ik erbij fantaseerde, geen spoor.

Oud archief Kampen
870 Henrick Mulert, richter in Kampen, verklaart den verkoop van een halve hoeve lands op Ruvene in het Broek door Gijsbert Monics, pater en confessor van het convent van St. Michiel op den Oort, aan Herman Hagewold en Stijne zijn wijf, en van de andere halve hoeve een Johan Ludens en Ghese zijn wijf, onder voorwaarde dat het convent uit de eerste halve hoeve jaarlijks hebben zal negen mudden ene en schepel rogge, en uit de laatste zestien mudden, en dat men deze mudden zal mogen verleggen in het ambt van Hasselt. In den jare onses heren 1485..

[woitech]

In: Transcripties archief Klooster Zwartewater 1233 – 1589, van de Stichting Erfgoed Zwartewatersklooster komt een aantal malen de naam Ha(e)g(h)ewolt voor:
Johan(1518), Hilbrand (1529, 1551+) en Herman (1482, 1492) die Egbert heeft getraceerd, maar ook meerdere keren Herman Hagewolt midden 16e eeuw in relatie tot de Beentjesgraven als grens tussen Rouveen en Dalfsen.
o.a.: “Ende heft vermids rechtzdwanghe van Herman Hagewolt myt een besate ende mijt rechte daer toe gedrongen wesende, mijt op gewrichten vingeren, lijffelicken ten hylligen swerende rechtes gestaevedes edes voir de gerechte waerheit becant ende getuiget,…”
Dit is in 1551. Blijkbaar heeft hij een functie binnen de rechtspraak.
Ik acht het aannemelijk dat dit de Herman Hagewolt is die in 1582 als rentmeester wordt opgevoerd. De geboortedatum van deze H.H. zal dus voor 1525 liggen. Maar zijn interpretaties, geen feiten.
Overigens komt de naam Hagewolt ook voor in rentmeesterrekeningen (vanaf 1639) voor pachten op Rouveen. O.a. Herman Hagewolt (1639) en Derk Hagewolt (1726). Dit ondersteunt de conclusie van Eppe dat Rouveen de bakermat is.
Ik stel voor deze discussie af te ronden. Ik zal in het artikel dat ik schrijf over de exploitatie van het Stift op het onderwerp ‘Rentmeester Hagewolt’ verwijzen naar dit Forum. Met dank voor jullie inbreng. Ik zal daar graag weer een beroep op doen bij nog twee of drie andere rentmeesters.

[Egbert_]

Toch nog even, ter aanvulling.

Derk Hagewolt (1726) is waarschijnlijk dezelfde als de dopeling van 29-10-1702 te Rouveen.

Zijn grootvader, eveneens Derck is voorouder van mij. Vandaar ook extra interesse van mijn kant voor dit onderwerp.

Marco Buitenhuis heeft ooit een (beknopte) parenteel Hendrik Hagewolt gepubliceerd. Maar die site is nu enkel terug te vinden in het webarchief:
https://web.archive.org/web/20060616211 ... 1045683052

Maar daar geen link, of verbinding met rentmeester Hagewolt. En ook geen andere Herm(an)/Harm(en)